Borówka wysoka w uprawie ekologicznej, które odmiany najlepsze?
Dodano: 21.06.2021, 00:00
Które z odmian borówki wysokiej są najbardziej przydatne do uprawy ekologicznej? Na co zwrócić uwagę planując prowadzenie takiej produkcji?
Które z odmian borówki wysokiej są najbardziej przydatne do uprawy ekologicznej? Na co zwrócić uwagę planując prowadzenie takiej produkcji?
W latach 2015–2020 w Ekologicznym Sadzie Doświadczalnym (ESD) Instytutu Ogrodnictwa w Nowym Dworze-Parceli sprawdzano przydatność sześciu odmian borówki amerykańskiej do uprawy ekologicznej. Przedmiotem oceny były: Bluecrop, Chandler, Chanticleer, Draper, Hannahs Choice i Liberty. Odmiany te różnią się między sobą m.in. terminem dojrzewania, jakością owoców i stopniem wrażliwości na niską temperaturę. Nas interesowało, które spośród sześciu wymienionych odmian poradzą sobie bez większych problemów w warunkach plantacji ekologicznej.
Przygotowanie uprawy
Poletka doświadczalne zlokalizowano na terenie, na którym już od 2004 r. nie używa się żadnych preparatów i nawozów, pochodzących z syntezy chemicznej. Przed posadzeniem krzewów całą powierzchnię przyszłego doświadczenia nawieziono obornikiem bydlęcym, w dawce 40 ton/ha. W związku z tym, że gleba w Nowym Dworze jest uboga w próchnicę w wytyczonych rzędach przyszłych roślin zastosowano w obfitości torf wysoki o kwasowości pH 3,5, który dokładnie wymieszano z podłożem. Przed posadzeniem roślin poletka doświadczalne wyłożono agrowłókniną dla ograniczenia w przyszłości wzrostu chwastów na plantacji. W związku z tym, że nasadzenie usytuowano na lekkim skłonie, wokół poletek doświadczalnych zamocowano plastikowe obrzeża. Ich celem było zapobieganie erozji gleby i „zabierania” ściółki przez ulewne deszcze. Rośliny posadzono jesienią 2015 r., co 1 m w rzędzie, a odległość między rzędami wynosiła 3,5 m. Materiał nasadzeniowy stanowiły rośliny z doniczek o średnicy 9 cm.
Po posadzeniu roślin zainstalowano nawadnianie kropelkowe i wysypano ściółkę ze zrębków drzew iglastych, o grubości 10 cm. W związku z tym, że materiał nasadzeniowy pochodził z małych doniczek i był stosunkowo słaby jakościowo, pierwszej wiosny usunięto kwiaty, aby rośliny silniej rosły i rozwijały się. Każdej kolejnej wiosny roślinom podawano doglebowy użyźniacz Em Farma Plus, nawóz Azocorn i Rosahumus. Uzupełniano również ściółkę, a dla utrzymania odpowiednio niskiego pH wprowadzano siarkę, mieszając starannie z podłożem Zapobiegawczo przeciw chorobom grzybowym wykonywano corocznie opryskiwania preparatem Miedzian 50, a przeciw szkodnikom glebowym stosowano preparat Naturalia-L.
Rezultaty badań
Przez pierwsze lata krzewy ukorzeniały się i rozbudowywały część nadziemną. Wszystkie rośliny przyjęły się i nie sprawiały dotychczas większych problemów zdrowotnych, jednak dopiero w piątym roku po posadzeniu wydały znaczący plon. Największy plon zebrano dotychczas z krzewów odmiany Bluecrop i Draper oraz (nieco mniejszy) Chendler i Liberty. Najmniejsze plony zebrano dotychczas z krzewów najwcześniej dojrzewających odmian: Chanticleer i Hannah’s Choice.
Wydaje się, że wszystkie sześć odmian będzie można polecić do ekologicznej uprawy, ale doświadczenie będzie kontynuowane. Choć poszczególne odmiany mają swoje zalety i wady to , co istotne, stan zdrowotny krzewów jest bardzo dobry. Słabe plonowanie odmian najwcześniejszych rekompensuje bardzo wczesna pora dojrzewania ich owoców, a to sprawia, że za te owoce można będzie uzyskiwać na rynku znacznie wyższą cenę niż za owoce odmian średniej pory dojrzewania, jak Bluecrop.
Owoce poszczególnych odmian produkowane metodą ekologiczną uzyskiwały te same parametry zewnętrzne (rozmiary, barwa skórki, nalot woskowy) co owoce tychże odmian z uprawy konwencjonalnej i integrowanej, Niektóre cechy, np. jędrność, były korzystniejsze dla owoców ekologicznych.
O tym jak poszczególne odmiany sprawdzały się w uprawie ekologicznej można przeczytać poniżej.
Chanticleer
Owoce amerykańskiej odmiany Chanticleer dojrzewały w naszym doświadczeniu najwcześniej. Najwcześniej rozwijały się też kwiaty tej odmiany. Krzewy rosły silnie, jak Bluecrop. Miały półwzniesiony pokrój oraz dość grube i sztywne pędy. Odmiana ta dotychczas była jedną z najodporniejszych na mróz. Po ostrej zimie 2019/2020 r. uszkodzenia mrozowe stanowiły u niej zaledwie 5–10%. Ze względu na wczesny rozwój większe szkody mogą u tej odmiany wyrządzać majowe przymrozki, które w centralnej Polsce występują dość często. Liście odmiany Chanticleer mają kształt elipsoidalny i jednolity brzeg. Kwiaty są średniej wielkości, o kształcie dzbankowatym. Owoce w doświadczeniu zaczynały dojrzewać już w trzeciej dekadzie czerwca. Miały kulisty kształt, były średniej wielkości, dość wyrównane, z wyrazistym nalotem. Co roku miały bardzo dobry smak, dużą zawartość cukrów i małą - kwasów. Dużą zaletą tej odmiany jest wysoka jędrność owoców, co ma znaczenie w obrocie. Odmianę tę cechuje niezbyt duża plenność. Dotychczas zebrane plony stanowiły mniej niż połowę plonów zebranych z krzewów odmiany Bluecrop. Wadę tę rekompensuje bardzo wczesne dojrzewanie owoców.
Hannah’s Choice
Owoce amerykańskiej odmiany Hannah’s Choice dojrzewały 4–5 dni później niż Chanticleer. Krzew rośnie dość silnie, ma pokrój wzniesiony. Liście mają kształt elipsoidalny z jednolitym brzegiem i charakterystyczny seledynowy odcień zieleni. Kwiaty są kształtu cylindrycznego, z silnym zabarwieniem antocyjanowym. Krzew kwitnie 4–5 dni po odmianie Chanticleer. Mimo wczesnej pory kwitnienia i dojrzewania Hannahs’s Choice zapowiada się być odporną na zimowe mrozy i wiosenne przymrozki. Owoce mają kulisty kształt i niezbyt silny nalot. Są niezwykle smaczne, słodkie i aromatyczne, o lekko ziołowym posmaku. Są bardzo twarde i, co istotne, twardość tę utrzymują długo. Aby jednak uzyskiwać owoce o wielkości około 1,9–2,3 g należy wycinać z krzewu pędy trzyletnie i starsze, czyli sukcesywnie roślinę odmładzać. Hannah’s Choice jest jedną z nielicznych odmian kwitnących i owocujących już na pędach jednorocznych i tylko na młodych pędach uzyskuje się dobrze wyrośnięte owoce.
Draper
Owoce odmiany Draper, wyselekcjonowanej także w USA, dojrzewają tydzień później niż Chanticleer. Krzew ma wzniosły pokrój i dość grube, masywne pędy, które nie wykładają się. Liście są elipsoidalne z jednolitym brzegiem. Krzew jest zwarty i nie rośnie zbyt wysoki. Jest średnio wytrzymały na mróz. Kwitnie średnio wcześnie, 5–7 dni później niż krzewy odmian najwcześniejszych. Kwiaty mają kształt dzwonkowaty i słabe zabarwienie antocyjanowe. Owoce są kuliste, bardzo twarde, chrupkie, pokryte bardzo obfitym, jasnym nalotem. Owoce łatwo osiągają 2,2–2,3 g, są dość smaczne, o wysokiej zawartości cukru i niskiej kwasowości.
Bluecrop
Ta amerykańska odmiana od wielu lat jest uprawiana w naszym kraju na plantacjach konwencjonalnych. Przez wielu producentów uważana jest za najlepszą odmianę borówki wysokiej. Producenci chwalą ją za bardzo dobrą plenność i łatwość w prowadzeniu. Z badań prowadzonych na terenie ESD wynika, że jest przydatna również do uprawy ekologicznej. Jej krzewy rosną silnie, mają półwzniesiony pokrój. Są dość odporne na ujemne temperatury w zimie jak również na wiosenne przymrozki. Kwitną średnio wcześnie, najczęściej około połowy maja. Kwiaty mają kształt dzbankowaty ze średnio silnym zabarwieniem antocyjanowym. Jest to odmiana o średnio wczesnej porze dojrzewania owoców. Zbiory rozpoczynają się w pierwszej dekadzie lipca. Owoce są kuliste, średniej jędrności, o średnio silnym nalocie woskowym na skórce. Osiągają masę od 1,8 do 2,5 g, zależnie od wielkości plonu oraz warunków uprawowych, a zwłaszcza zasobności gleby w wodę.
Chandler
Odmiana coraz częściej wybierana do uprawy na konwencjonalnych i integrowanych plantacjach towarowych w Polsce. Ceniona jest przede wszystkim ze względu na bardzo duże i atrakcyjne owoce (największe spośród badanych). Krzewy tej odmiany są wrażliwe na niskie temperatury, a zwłaszcza na nagłe ich spadki po okresie ciepłym. Przemarzają najczęściej w jesieni (koniec października/początek listopada), gdy temperatura obniży się zanim krzewy wejdą w stan zimowego spoczynku. Groźne dla tej odmiany są także wiosenne przymrozki, zwłaszcza w czasie kwitnienia. Uszkadzane bywają wtedy nie tylko kwiaty, ale także pędy. Krzewy mają silną konstrukcję, z grubymi pędami. Pokrój krzewu jest rozłożysty. Liście są elipsoidalne, o gładkim brzegu. Roślina kwitnie dość wcześnie, razem z odmianami najwcześniejszymi, np. Hannnah’s Choice. Kwiaty ma duże, kształtu dzwonkowatego o silnym zabarwieniu antocyjanowym. Owoce dojrzewają około dziesięć dni później niż owoce odmiany Bluecrop, w tym samym czasie co Liberty. Spośród innych odmian wyróżnia się różowo-czerwonawym zabarwieniem owoców, od momentu ich zawiązania aż do uzyskania dojrzałości i właściwego jej wybarwiania. Jest to charakterystyczna cecha tej odmiany. Dojrzałe owoce mają spłaszczony kształt, są pokryte silnym szaroniebieskim nalotem, dość twarde i smaczne, raczej kwaskowe niż słodkie. Ich zaletą są duże rozmiary. Osiągają one masę od 2,8–3,8 g, niektóre są wielkości owoców wiśni.
Liberty
Producent ekologiczny poszukający odmiany o późnej porze dojrzewania owoców, może śmiało posadzić krzewy odmiany Liberty. Jest ona odporna na przemarzanie w czasie zimy i bardzo plenna. Pod względem tej cechy, dorównuje odmianie Bluecrop. Ma bardzo duży potencjał plonotwórczy i dlatego niezauważalny jest spadek plonu nawet po wiosennych przymrozkach, na które kwiaty tej odmiany są dość wrażliwe. Krzew ma pokrój półwzniesiony, liście elipsoidalne, ale z brzegami ząbkowanymi. Tworzy pędy niezbyt grube, lekko wykładające się, zwłaszcza pod ciężarem dużej liczby zawiązanych owoców w charakterystycznie rozbudowanych gronach. Kwitnie około połowy kwietnia. Kwiaty mają kształt cylindryczny oraz słabo wyraźne zabarwienie antocyjanowe. Owoce zaczynają dojrzewać w ostatnich dniach lipca, a w chłodniejsze lata nawet na początku sierpnia, tj. około 3 tygodnie po odmianie Bluecrop. Są średniej wielkości i duże, lekko spłaszczone, średnio twarde, pokryte silnym nalotem woskowym. Są one bardzo aromatyczne i smaczne, o smaku słodko-kwaśnym. Zbiory trwają dość długo, ale należy przeprowadzać je bardzo starannie i systematycznie, ponieważ dojrzałe jagody mają tendencję osypywania się.
Podsumowanie
Borówka wysoka cieszy się dużym zainteresowaniem polskich producentów. Zarówno powierzchnia jej uprawy, jak i zbiory owoców systematycznie rosną. Owoce jej są nie tylko smaczne, ale mają duże walory prozdrowotne. Są źródłem witamin, antocyjanów, flawonoidów i polifenoli. Aby nie psuć prozdrowotnych właściwości borówki wysokiej najlepiej byłoby uprawiać ją metodą ekologiczną, bez użycia pestycydów i nawozów sztucznych. Oceniane odmiany charakteryzują się różną porą dojrzewania owoców i są dobrze dostosowane do warunków klimatycznych Polski. Ich owoce uprawiane metodą ekologiczną nie różniły się wyglądem ani rozmiarami od owoców tych samych odmian wyprodukowanych metodą konwencjonalną Miały natomiast wyższą jędrność – cechę istotną i wysoko cenioną przez odbiorców owoców borówki wysokiej. Oceniane odmiany w warunkach uprawy ekologicznej nie były porażane przez choroby grzybowe. Chanticleer była wprawdzie podatna na czerwoną plamistość liści, ale nie miało to większego wpływu na wzrost i plonowanie roślin. W doświadczeniu nie było również większych problemów ze szkodnikami. Jest bardzo prawdopodobne, że w naszym ekologicznym obiekcie (ESD), w którym uprawy ekologiczne prowadzone są już od 2004 r., wytworzyła się stabilna równowaga biologiczna. Poza chrabąszczem majowym i ogrodnicą niszczylistką inne szkodniki nie stanowiły problemu.
Odmiany Bluecrop, Chandler, Chanticleer, Draper, Hannah’s Choice oraz Liberty mogą i powinny być sadzone na plantacjach ekologicznych oraz w ogrodach działkowych.
Zdjęcie: Dorota Kruczyńska
Plonowanie i wzrost krzewów sześciu odmian borówki wysokiej na ekologicznej plantacji w ESD w Nowym Dworze-Parceli w piątym roku po posadzeniu
* – siła wzrostu oceniana w skali 1–5, w której 1 to roślina słabo rozwinięta, 5 – roślina zdrowa, rozrośnięta
Dr hab. Elżbieta Rozpara, prof. IO,
Hanna Wodzyńska
Instytut Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach
Produkujesz warzywa lub owoce, dodaj swoje ogłoszenie w naszym serwisie Kliknij Tutaj
W latach 2015–2020 w Ekologicznym Sadzie Doświadczalnym (ESD) Instytutu Ogrodnictwa w Nowym Dworze-Parceli sprawdzano przydatność sześciu odmian borówki amerykańskiej do uprawy ekologicznej. Przedmiotem oceny były: Bluecrop, Chandler, Chanticleer, Draper, Hannahs Choice i Liberty. Odmiany te różnią się między sobą m.in. terminem dojrzewania, jakością owoców i stopniem wrażliwości na niską temperaturę. Nas interesowało, które spośród sześciu wymienionych odmian poradzą sobie bez większych problemów w warunkach plantacji ekologicznej.
Przygotowanie uprawy
Poletka doświadczalne zlokalizowano na terenie, na którym już od 2004 r. nie używa się żadnych preparatów i nawozów, pochodzących z syntezy chemicznej. Przed posadzeniem krzewów całą powierzchnię przyszłego doświadczenia nawieziono obornikiem bydlęcym, w dawce 40 ton/ha. W związku z tym, że gleba w Nowym Dworze jest uboga w próchnicę w wytyczonych rzędach przyszłych roślin zastosowano w obfitości torf wysoki o kwasowości pH 3,5, który dokładnie wymieszano z podłożem. Przed posadzeniem roślin poletka doświadczalne wyłożono agrowłókniną dla ograniczenia w przyszłości wzrostu chwastów na plantacji. W związku z tym, że nasadzenie usytuowano na lekkim skłonie, wokół poletek doświadczalnych zamocowano plastikowe obrzeża. Ich celem było zapobieganie erozji gleby i „zabierania” ściółki przez ulewne deszcze. Rośliny posadzono jesienią 2015 r., co 1 m w rzędzie, a odległość między rzędami wynosiła 3,5 m. Materiał nasadzeniowy stanowiły rośliny z doniczek o średnicy 9 cm.
Po posadzeniu roślin zainstalowano nawadnianie kropelkowe i wysypano ściółkę ze zrębków drzew iglastych, o grubości 10 cm. W związku z tym, że materiał nasadzeniowy pochodził z małych doniczek i był stosunkowo słaby jakościowo, pierwszej wiosny usunięto kwiaty, aby rośliny silniej rosły i rozwijały się. Każdej kolejnej wiosny roślinom podawano doglebowy użyźniacz Em Farma Plus, nawóz Azocorn i Rosahumus. Uzupełniano również ściółkę, a dla utrzymania odpowiednio niskiego pH wprowadzano siarkę, mieszając starannie z podłożem Zapobiegawczo przeciw chorobom grzybowym wykonywano corocznie opryskiwania preparatem Miedzian 50, a przeciw szkodnikom glebowym stosowano preparat Naturalia-L.
Rezultaty badań
Przez pierwsze lata krzewy ukorzeniały się i rozbudowywały część nadziemną. Wszystkie rośliny przyjęły się i nie sprawiały dotychczas większych problemów zdrowotnych, jednak dopiero w piątym roku po posadzeniu wydały znaczący plon. Największy plon zebrano dotychczas z krzewów odmiany Bluecrop i Draper oraz (nieco mniejszy) Chendler i Liberty. Najmniejsze plony zebrano dotychczas z krzewów najwcześniej dojrzewających odmian: Chanticleer i Hannah’s Choice.
Wydaje się, że wszystkie sześć odmian będzie można polecić do ekologicznej uprawy, ale doświadczenie będzie kontynuowane. Choć poszczególne odmiany mają swoje zalety i wady to , co istotne, stan zdrowotny krzewów jest bardzo dobry. Słabe plonowanie odmian najwcześniejszych rekompensuje bardzo wczesna pora dojrzewania ich owoców, a to sprawia, że za te owoce można będzie uzyskiwać na rynku znacznie wyższą cenę niż za owoce odmian średniej pory dojrzewania, jak Bluecrop.
Owoce poszczególnych odmian produkowane metodą ekologiczną uzyskiwały te same parametry zewnętrzne (rozmiary, barwa skórki, nalot woskowy) co owoce tychże odmian z uprawy konwencjonalnej i integrowanej, Niektóre cechy, np. jędrność, były korzystniejsze dla owoców ekologicznych.
O tym jak poszczególne odmiany sprawdzały się w uprawie ekologicznej można przeczytać poniżej.
Chanticleer
Owoce amerykańskiej odmiany Chanticleer dojrzewały w naszym doświadczeniu najwcześniej. Najwcześniej rozwijały się też kwiaty tej odmiany. Krzewy rosły silnie, jak Bluecrop. Miały półwzniesiony pokrój oraz dość grube i sztywne pędy. Odmiana ta dotychczas była jedną z najodporniejszych na mróz. Po ostrej zimie 2019/2020 r. uszkodzenia mrozowe stanowiły u niej zaledwie 5–10%. Ze względu na wczesny rozwój większe szkody mogą u tej odmiany wyrządzać majowe przymrozki, które w centralnej Polsce występują dość często. Liście odmiany Chanticleer mają kształt elipsoidalny i jednolity brzeg. Kwiaty są średniej wielkości, o kształcie dzbankowatym. Owoce w doświadczeniu zaczynały dojrzewać już w trzeciej dekadzie czerwca. Miały kulisty kształt, były średniej wielkości, dość wyrównane, z wyrazistym nalotem. Co roku miały bardzo dobry smak, dużą zawartość cukrów i małą - kwasów. Dużą zaletą tej odmiany jest wysoka jędrność owoców, co ma znaczenie w obrocie. Odmianę tę cechuje niezbyt duża plenność. Dotychczas zebrane plony stanowiły mniej niż połowę plonów zebranych z krzewów odmiany Bluecrop. Wadę tę rekompensuje bardzo wczesne dojrzewanie owoców.
Hannah’s Choice
Owoce amerykańskiej odmiany Hannah’s Choice dojrzewały 4–5 dni później niż Chanticleer. Krzew rośnie dość silnie, ma pokrój wzniesiony. Liście mają kształt elipsoidalny z jednolitym brzegiem i charakterystyczny seledynowy odcień zieleni. Kwiaty są kształtu cylindrycznego, z silnym zabarwieniem antocyjanowym. Krzew kwitnie 4–5 dni po odmianie Chanticleer. Mimo wczesnej pory kwitnienia i dojrzewania Hannahs’s Choice zapowiada się być odporną na zimowe mrozy i wiosenne przymrozki. Owoce mają kulisty kształt i niezbyt silny nalot. Są niezwykle smaczne, słodkie i aromatyczne, o lekko ziołowym posmaku. Są bardzo twarde i, co istotne, twardość tę utrzymują długo. Aby jednak uzyskiwać owoce o wielkości około 1,9–2,3 g należy wycinać z krzewu pędy trzyletnie i starsze, czyli sukcesywnie roślinę odmładzać. Hannah’s Choice jest jedną z nielicznych odmian kwitnących i owocujących już na pędach jednorocznych i tylko na młodych pędach uzyskuje się dobrze wyrośnięte owoce.
Draper
Owoce odmiany Draper, wyselekcjonowanej także w USA, dojrzewają tydzień później niż Chanticleer. Krzew ma wzniosły pokrój i dość grube, masywne pędy, które nie wykładają się. Liście są elipsoidalne z jednolitym brzegiem. Krzew jest zwarty i nie rośnie zbyt wysoki. Jest średnio wytrzymały na mróz. Kwitnie średnio wcześnie, 5–7 dni później niż krzewy odmian najwcześniejszych. Kwiaty mają kształt dzwonkowaty i słabe zabarwienie antocyjanowe. Owoce są kuliste, bardzo twarde, chrupkie, pokryte bardzo obfitym, jasnym nalotem. Owoce łatwo osiągają 2,2–2,3 g, są dość smaczne, o wysokiej zawartości cukru i niskiej kwasowości.
Bluecrop
Ta amerykańska odmiana od wielu lat jest uprawiana w naszym kraju na plantacjach konwencjonalnych. Przez wielu producentów uważana jest za najlepszą odmianę borówki wysokiej. Producenci chwalą ją za bardzo dobrą plenność i łatwość w prowadzeniu. Z badań prowadzonych na terenie ESD wynika, że jest przydatna również do uprawy ekologicznej. Jej krzewy rosną silnie, mają półwzniesiony pokrój. Są dość odporne na ujemne temperatury w zimie jak również na wiosenne przymrozki. Kwitną średnio wcześnie, najczęściej około połowy maja. Kwiaty mają kształt dzbankowaty ze średnio silnym zabarwieniem antocyjanowym. Jest to odmiana o średnio wczesnej porze dojrzewania owoców. Zbiory rozpoczynają się w pierwszej dekadzie lipca. Owoce są kuliste, średniej jędrności, o średnio silnym nalocie woskowym na skórce. Osiągają masę od 1,8 do 2,5 g, zależnie od wielkości plonu oraz warunków uprawowych, a zwłaszcza zasobności gleby w wodę.
Chandler
Odmiana coraz częściej wybierana do uprawy na konwencjonalnych i integrowanych plantacjach towarowych w Polsce. Ceniona jest przede wszystkim ze względu na bardzo duże i atrakcyjne owoce (największe spośród badanych). Krzewy tej odmiany są wrażliwe na niskie temperatury, a zwłaszcza na nagłe ich spadki po okresie ciepłym. Przemarzają najczęściej w jesieni (koniec października/początek listopada), gdy temperatura obniży się zanim krzewy wejdą w stan zimowego spoczynku. Groźne dla tej odmiany są także wiosenne przymrozki, zwłaszcza w czasie kwitnienia. Uszkadzane bywają wtedy nie tylko kwiaty, ale także pędy. Krzewy mają silną konstrukcję, z grubymi pędami. Pokrój krzewu jest rozłożysty. Liście są elipsoidalne, o gładkim brzegu. Roślina kwitnie dość wcześnie, razem z odmianami najwcześniejszymi, np. Hannnah’s Choice. Kwiaty ma duże, kształtu dzwonkowatego o silnym zabarwieniu antocyjanowym. Owoce dojrzewają około dziesięć dni później niż owoce odmiany Bluecrop, w tym samym czasie co Liberty. Spośród innych odmian wyróżnia się różowo-czerwonawym zabarwieniem owoców, od momentu ich zawiązania aż do uzyskania dojrzałości i właściwego jej wybarwiania. Jest to charakterystyczna cecha tej odmiany. Dojrzałe owoce mają spłaszczony kształt, są pokryte silnym szaroniebieskim nalotem, dość twarde i smaczne, raczej kwaskowe niż słodkie. Ich zaletą są duże rozmiary. Osiągają one masę od 2,8–3,8 g, niektóre są wielkości owoców wiśni.
Liberty
Producent ekologiczny poszukający odmiany o późnej porze dojrzewania owoców, może śmiało posadzić krzewy odmiany Liberty. Jest ona odporna na przemarzanie w czasie zimy i bardzo plenna. Pod względem tej cechy, dorównuje odmianie Bluecrop. Ma bardzo duży potencjał plonotwórczy i dlatego niezauważalny jest spadek plonu nawet po wiosennych przymrozkach, na które kwiaty tej odmiany są dość wrażliwe. Krzew ma pokrój półwzniesiony, liście elipsoidalne, ale z brzegami ząbkowanymi. Tworzy pędy niezbyt grube, lekko wykładające się, zwłaszcza pod ciężarem dużej liczby zawiązanych owoców w charakterystycznie rozbudowanych gronach. Kwitnie około połowy kwietnia. Kwiaty mają kształt cylindryczny oraz słabo wyraźne zabarwienie antocyjanowe. Owoce zaczynają dojrzewać w ostatnich dniach lipca, a w chłodniejsze lata nawet na początku sierpnia, tj. około 3 tygodnie po odmianie Bluecrop. Są średniej wielkości i duże, lekko spłaszczone, średnio twarde, pokryte silnym nalotem woskowym. Są one bardzo aromatyczne i smaczne, o smaku słodko-kwaśnym. Zbiory trwają dość długo, ale należy przeprowadzać je bardzo starannie i systematycznie, ponieważ dojrzałe jagody mają tendencję osypywania się.
Podsumowanie
Borówka wysoka cieszy się dużym zainteresowaniem polskich producentów. Zarówno powierzchnia jej uprawy, jak i zbiory owoców systematycznie rosną. Owoce jej są nie tylko smaczne, ale mają duże walory prozdrowotne. Są źródłem witamin, antocyjanów, flawonoidów i polifenoli. Aby nie psuć prozdrowotnych właściwości borówki wysokiej najlepiej byłoby uprawiać ją metodą ekologiczną, bez użycia pestycydów i nawozów sztucznych. Oceniane odmiany charakteryzują się różną porą dojrzewania owoców i są dobrze dostosowane do warunków klimatycznych Polski. Ich owoce uprawiane metodą ekologiczną nie różniły się wyglądem ani rozmiarami od owoców tych samych odmian wyprodukowanych metodą konwencjonalną Miały natomiast wyższą jędrność – cechę istotną i wysoko cenioną przez odbiorców owoców borówki wysokiej. Oceniane odmiany w warunkach uprawy ekologicznej nie były porażane przez choroby grzybowe. Chanticleer była wprawdzie podatna na czerwoną plamistość liści, ale nie miało to większego wpływu na wzrost i plonowanie roślin. W doświadczeniu nie było również większych problemów ze szkodnikami. Jest bardzo prawdopodobne, że w naszym ekologicznym obiekcie (ESD), w którym uprawy ekologiczne prowadzone są już od 2004 r., wytworzyła się stabilna równowaga biologiczna. Poza chrabąszczem majowym i ogrodnicą niszczylistką inne szkodniki nie stanowiły problemu.
Odmiany Bluecrop, Chandler, Chanticleer, Draper, Hannah’s Choice oraz Liberty mogą i powinny być sadzone na plantacjach ekologicznych oraz w ogrodach działkowych.
Zdjęcie: Dorota Kruczyńska
Plonowanie i wzrost krzewów sześciu odmian borówki wysokiej na ekologicznej plantacji w ESD w Nowym Dworze-Parceli w piątym roku po posadzeniu
| Odmiana | Plon [g/roś.] | Masa 10 owoców [g] | Wysokość roślin jesienią 2020 r. [cm] | Liczba pędów 1-rocznych [szt./roś.] | Długość pędów 1-rocznych [cm] | Siła wzrostu* |
| Chanticleer | 115,4 | 20,1 | 58,7 | 3,8 | 12,9 | 4,1 |
| Hannah’s Choice | 126,4 | 17,9 | 73,7 | 5,0 | 15,6 | 4,1 |
| Draper | 273,5 | 23,4 | 45,8 | 4,1 | 13,4 | 3,9 |
| Liberty | 255,8 | 22,0 | 68,9 | 7,0 | 21,3 | 4,4 |
| Bluecrop | 285,9 | 21,4 | 72,9 | 4,6 | 16,5 | 4,3 |
| Chandler | 252,7 | 31,0 | 55,2 | 5,0 | 15,2 | 3,9 |
Dr hab. Elżbieta Rozpara, prof. IO,
Hanna Wodzyńska
Instytut Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach
Produkujesz warzywa lub owoce, dodaj swoje ogłoszenie w naszym serwisie Kliknij Tutaj
Mogą Cię zainteresować:
