Skuteczna ochrona cebuli ozimej

Dodano: 04.05.2021, 00:00


Wprowadzenie do uprawy cebuli metody ozimej – z siewem w sierpniu, a zbiorami w maju następnego roku, wpłynęło na skład gatunkowy szkodników, liczebność ich występowania oraz wielkość szkód jakie wyrządzają.
Ile kosztują kosiarki czołowe z drugiej ręki, na co zwrócić uwagę podczas zakupu?
Wprowadzenie do uprawy cebuli metody ozimej – z siewem w sierpniu, a zbiorami w maju następnego roku, wpłynęło na skład gatunkowy szkodników, liczebność ich występowania oraz wielkość szkód jakie wyrządzają.


Aby zapewnić dostęp do świeżej cebuli wiosną, w okresie pomiędzy wyczerpaniem się dobrej jakości zapasów z przechowalni, a pojawieniem się cebuli z dymki zaczęto propagować metodę uprawy cebuli ozimej zwanej inaczej uprawą z siewu letniego. Metoda ta jest u nas jeszcze mało popularna, o czym świadczy wielkość powierzchni jej zasiewów, która wynosi około 6–7% upraw cebuli w kraju.

Terminu siewu
Termin siewu cebuli ozimej powinien być tak dobrany, aby młode siewki cebuli przed nadejściem zimowych mrozów wytworzyły 3–4 liście i osiągnęły grubość 5–8 mm. Zbyt wczesny siew nasion może powodować, iż większe siewki przejdą zimą jarowizację i wiosną zamiast tworzyć zgrubienia, wybiją w pędy kwiatostanowe. Natomiast opóźnianie siewu może spowodować, że siewki przed nadejściem zimowych mrozów będą zbyt małe i wymarzną. Na podstawie wyników doświadczeń prowadzonych w IO w Skierniewicach stwierdzono, że w Polsce Centralnej optymalny termin siewu cebuli ozimej przypada na drugą dekadę sierpnia.

Na krajowych uprawach warzyw cebulowych opisano występowanie blisko 60 gatunków fitofagów, z czego tylko kilka występuje corocznie w ilościach wymagających prowadzenia obligatoryjnego zwalczania.

Wciornastek tytoniowiec
Rocznie w naszych warunkach rozwija się 4–6 pokoleń.
Dorosłe owady mają około 2 mm długości. Pokolenia letnie są szarawe bądź żółtawe Owady pokoleń jesiennych są brunatne. Stwarza największe zagrożenie w okresie jesiennym. Liczne wystąpienie w okresie kiełkowania cebuli może doprowadzić do całkowitego zniszczenia wschodów.
Larwy są nieco mniejsze, jasnożółte.
Zimują owady dorosłe w wierzchniej warstwie gleby, w resztkach roślinnych, na cebuli ozimej oraz w przechowalniach.
Dorosłe i larwy nakłuwają tkankę roślinną i wysysają soki z liści, co powoduje miejscowe rozjaśnienie tkanki w postaci plam i smug. Najchętniej żerują na najmłodszych liściach, głęboko ukryte w pochwach liściowych. Dlatego trudno zaobserwować początek rozwijania się populacji wciornastków, będący najlepszym momentem do rozpoczęcia zwalczania. W wyniku masowego namnożenia się szkodnika, powstające plamy mogą się zlewać powodując odbarwienia liści, a uszkodzone rośliny ulegają deformacji i mają obniżoną wartość handlową.
Próg zagrożenia. 6–10 osobników na roślinie w fazie 3–5 liści na 1 mb rzędu.
Ponad 5 osobników na 10 kolejno przeglądanych roślinach w fazie liścieni.
Zwalczanie. W minimum 2–3 cyklach – po dwa, trzy zabiegi przeprowadzane w odstępie 7–10 dni. Pierwszy cykl jesienią, bezpośrednio po zauważeniu pierwszych uszkodzeń lub szkodnika; 2 cykl w okresie wiosennym; 3 cykl w miarę potrzeb w okresie, kiedy załamało się 20–30% szczypioru.

Do zwalczania wciornastków zarejestrowane są m.in:
– z grupy pyretroidów (np. Bulldock 025 EC,Cyperkill Max 500 EC, Decis Mega 015 EW);
– z grupy neonikotynoidów (np. Acetamipryd 20 SP, Kobe 20 SP, Mospilan 20 SP),
– z grupy makrocyklicznych laktonów – SpinTor 240 SC.
Uzupełnieniem grupy środków chemicznych są środki o działaniu mechanicznym: Emulpar 940 EC i Siltac EC.

Ograniczeniu liczebności wciornastków sprzyja też późniejszy termin siewu cebuli ozimej – pod koniec sierpnia. Takie opóźnianie siewu podnosi ryzyko wymarznięcia zbyt małych roślin w okresie zimowym.

Wgryzka szczypiorka
W ciągu roku występują 3 pokolenia.
Wschodom cebuli ozimej zagraża trzecie pokolenie, w którym gąsienice żerując od sierpnia aż do końca października mogą niszczyć całe rośliny. Dla roślin przeznaczonych do sprzedaży ze szczypiorem zagrożeniem może być również pokolenie pierwsze, pojawiające się wiosną na początku maja.
Jest to niewielki motyl do 2 cm długości.
Szkodliwe są zielonkawe gąsienice, długości około 1 cm, wygryzające tkankę liścia. Efektem żerowania jest minowanie liści w postaci podłużnych, jasnych pasm bądź ubytki tkanki.
Próg zagrożenia. Zaobserwowanie powyżej 5 „okienek” wygryzionych w szczypiorze 10 kolejno przeglądanych roślin.
W takich przypadkach konieczne jest przeprowadzenie zabiegów ochronnych. Obecnie zarejestrowane środki należą tylko do jednej grupy – neonikotynoidów (Acetamipryd 20 SP, Kobe 20 SP, Mospilan 20 SP, Stonkat 20 SP).

Chowacz szczypiorak
Uszkodzenia są podobne do żerowania gąsienic wgryzki. Pojawiają się wczesną wiosną, już w kwietniu, prawie miesiąc wcześniej niż wgryzka szczypiorka.
W ciągu roku rozwija się tylko jedno pokolenie.
Larwy żerują w roślinach – wewnątrz rurki liścia, od końca kwietnia do połowy czerwca. Są beznogie, do 7 mm długości, żółtawe, z brunatną głową. Chrząszcze żerują na zewnątrz liści. Są długości do 3 mm, szaroczarne z jasną pręgą biegnącą przez środek części grzbietowej ciała. Są trudne do zaobserwowania, ponieważ przestraszone spadają z liści udając martwe.
W miejscu żerowania widoczne są ubytki tkanki w postaci jaśniejszych, podłużnych pasm, bądź wygryzionych okienek. Żerowanie chowaczy jest szczególnie niekorzystne w przypadku uprawy cebuli na sprzedaż w pęczkach z zielonym szczypiorem.
Lustrację upraw należy prowadzić już od początku kwietnia. Jest to konieczne zwłaszcza w rejonach, gdzie w latach ubiegłych doszło do masowych wystąpień tego szkodnika.
Próg zagrożenia. W przypadku zaobserwowania więcej niż 5 „okienek” wygryzionych w szczypiorze na kolejnych 10-ciu zlustrowanych roślinach, należy przeprowadzić zabieg opryskiwania. Do zwalczania chowacza zarejestrowane są te same środki, co w przypadku wgryzki szczypiorki.

Śmietka cebulanka
Muchówka do 6 mm długości. Zimuje w stadium bobówki w glebie, w miejscu żerowania larw.
W ciągu roku rozwijają się dwa pokolenia
Pierwsze pojawia się na początku maja.
W okresie wiosennym zaobserwowano uszkodzenia spowodowane przez larwy pierwszego pokolenia śmietki, ale tylko na najmniejszych roślinach, wysiewanych najpóźniej – pod koniec sierpnia poprzedniego roku.
Drugie nalatuje na plantacje w lipcu. Liczebność populacji drugiego pokolenia w uprawie cebuli ozimej jest wystarczająca do zagrożenia jesiennym zasiewom cebuli.
Stadium szkodliwym są białe, beznogie larwy, żerujące wewnątrz rośliny i powodujące ich zasychanie.
Próg zagrożenia. 2–3 rośliny z jajami śmietki na 1 mb rzędu.
Plantację można chronić poprzez opryskiwanie roślin środkami:
– z grupy pyretroidów (Arkan 050 CS, Decis Mega 015 EW, Karate 2,5 WG);
– z grupy neonikotynoidów (Acetamipryd 20 SP, Kobe 20 SP, Mospilan 20 SP, Stonkat 20 SP).


Wymienione preparaty są również skuteczną ochroną uprawy przed inną szkodliwą muchówką - udnicą cebulówką, która pojawia się tuż po nalocie śmietki i której larwy żerują w uszkodzonych przez śmietkę cebulach.

Rolnice. Polifagiczne szkodniki z rzędu motyli, bardzo licznie występujące w ostatnich latach. Stadium szkodliwym są szarobrunatne gąsienice, do 5 cm długości. Dotknięte zwijają się w kłębek. Żerują w glebie, uszkadzając korzenie roślin. Nocą wychodzą na powierzchnię gleby, gdzie uszkadzają nadziemne części. Żerowanie rolnic powoduje wypadanie roślin i powstawanie tzw. „łysin”. 

Autor: dr Robert Wrzodak
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach

Spodobał się Tobie nasz artykuł? Kliknij w link, zamów bezpłatny egzemplarz
miesięcznika Warzywa i Owoce Miękkie i czytaj do woli  https://bit.ly/2Q4H9YH


Produkujesz warzywa? Wystaw ogłoszenie w naszym serwisie 
https://www.ogloszenia.agro.pl/users/login.html?return=https://www.ogloszenia.agro.pl/ogloszenia/dodaj.html
 

Mogą Cię zainteresować:

« wróć do listy artykułów
Do góry