Jak poprawić jakość i wielkość plonu? Zaproś trzmiele to współpracy.
Dodano: 10.05.2021, 00:00
W kilkunastu doświadczeniach przeprowadzonych w różnych miejscach Polski zarówno na pomidorze palikowym, jak i przemysłowym, za każdym razem uzyskiwano wzrost plonu od 20 do 50%.
W kilkunastu doświadczeniach przeprowadzonych w różnych miejscach Polski zarówno na pomidorze palikowym, jak i przemysłowym, za każdym razem uzyskiwano wzrost plonu od 20 do 50%.
Zapylanie roślin stało się dostrzeganym problemem po nagłośnieniu masowego wymierania pszczół. Zapomina się przy tym, że nie tylko rośliny sadownicze potrzebują zapylania, ale również warzywa pozytywnie reagują na zapylanie przez owady. Umożliwia to wykorzystanie maksimum potencjału rośliny, a jednym z najczęściej pomijanych elementów uprawy jest zapylenie roślin.
Jak większość innych gatunków uprawnych, pomidory potrzebują zapylenia do zawiązania owoców dobrej jakości. W uprawach pod osłonami stosowanie trzmieli jest zabiegiem standardowym. W uprawach polowych niestety zabieg ten nie jest tak popularny, a powinien...
Garść faktów
Pomidor ma kwiaty obupłciowe, samopylne. Nie produkują one nektaru. Teoretycznie do zapylenia wystarczy poruszenie kwiatem –nawet przez podmuch wiatru. Jednak warunki pogodowe mogą uniemożliwić efektywne samozapylenie. W czerwcu i lipcu bezwietrzne dni są bardzo częste. Kolejnymi przeszkodami w odpowiednim zapyleniu może być niska wilgotność powietrza – w takich warunkach pyłek jest mało żywotny. Co więcej, niska wilgotność sprawia, że pyłek nie przykleja się do słupka. Z drugiej strony wysoka wilgotność nie pozwala na uwolnienie pyłku, który jest „sklejony”, uniemożliwia to przemieszczanie się pyłku.
W czerwcu i lipcu problemem są również zbyt wysokie temperatury. Wówczas optymalne do zapylenia są godziny poranne i popołudniowe, kiedy wzrasta wilgotność powietrza powyżej 40–50% i temperatura spada poniżej 30oC. Aby żywotność pyłku była wystarczająca, w wyższej temperaturze optymalna wilgotność powinna wynosić około 70%.
Badania pokazują, że zapylenie obcym pyłkiem daje zdecydowanie lepsze rezultaty – owoce są lepiej wykształcone, mają większą masę oraz lepsze parametry jakościowe – zawartość cukrów (briks) i witaminy C. Co więcej, zapylenie przez owady skutkuje bardziej równomiernym dojrzewaniem owoców, co obniża koszty zbiorów.
Stwierdzone doświadczalnie
:Badania prowadzone przez dr Janinę Gajc-Wolską w SGGW pokazują znaczny przyrost plonu ogólnego oraz handlowego w doświadczeniach prowadzonych na pomidorach palikowych z udziałem zapylających trzmieli.
W kilkunastu doświadczeniach przeprowadzonych w różnych miejscach Polski zarówno na pomidorze palikowym, jak i przemysłowym, za każdym razem uzyskiwano wzrost plonu od 20 do 50%. Oczywiście w roku, w którym warunki sprzyjają zapyleniu, różnice te mogą nie być tak spektakularne, jednak zawsze są wymierne korzyści dla producenta.
Zapylenie na plantacji
Pomidory nie produkują nektaru, dlatego są niechętnie odwiedzane przez pszczoły miodne. Dzikie pszczoły w czerwcu i lipcu są już mniej aktywne niż w kwietniu i maju. Natomiast trzmiele hodowane do zapylania roślin są dostępne przez cały rok. W ulach mają umieszczony nektar, dlatego nie szukają bardziej atrakcyjnych pożytków i koncentrują się na zbieraniu pyłku najbliżej ula – w odległości od 50 do 100 m. Brak wykształconych systemów komunikacji między owadami sprawia, że bardzo rzadko wylatują dalej. Dlatego ule należy ustawiać równomiernie na całej plantacji.
Trzmiele są bardzo dobrymi zapylaczami, również ze względu na sposób działania – otóż, łapiąc żuwaczkami kwiat, owad wprawia w intensywne drgania swoje mięśnie lotne – tzw. buzz pollination. Odbywa się to bez poruszania skrzydłami. Ślady żuwaczek powinny się pojawić na kwiecie do 4 godzin po odwiedzinach owada. Mają postać dwóch ciemnych punktów, zwanych znaczkami.
Zabezpieczyć ule
Ważne jest dobre zabezpieczenie trzmieli przed przegrzaniem. Ule powinny być ustawione w miejscu zacienionym i przewiewnym. Narażenie na długotrwałe promieniowanie słoneczne i wysoką temperaturę prowadzi do przegrzania i śmierci kolonii. Jest to najczęstsza przyczyna niezadowalającej pracy trzmieli. Prócz zacienienia, warto trzmiele zabezpieczyć przed mrówkami, które podkradają nektar – można do tego użyć stojaków zabezpieczonych smarem bądź umieszczonych w kuwetach z wodą.
Od kilku lat z powodzeniem na plantacjach stosowane są ule potrójne – Tripol. Od pewnego czasu dostępne są ule o wzmocnionej sile zapylenia – Natupol Booster. Jest to kompromis pomiędzy jakością zapylenia a ceną. Natupol Booster jest tańszy od ula Tripol, jednak przez 3–5 tygodni cechuje się taką samą wydajnością, jak Tripol. Dopiero po tym czasie jego wydajność spada. Tripol zapewnia zapylanie przez 6–8 tygodni.
Trzmiele, a środki ochrony...
Uprawę pomidorów cechuje duża intensywność zabiegów ochrony oraz dokarmiania pozakorzeniowego. Trzmiele są kompatybilne z nawozami, większością fungicydów i wieloma insektycydami. Szczegółowych informacji na temat szkodliwych środków powinien udzielić dostawca trzmieli.
Kalkulacja
Koszt wprowadzenia trzmieli na 1 ha to około 800 zł.
*Przy cenie 0,35 zł/kg owoców jest to równowartość 2350 kg pomidorów.
*Przy cenie 0,55 zł – równowartość około 1500 kg pomidorów.
*Wzrost plonu może wynosić od 5000 kg do 15 000 kg.
Zalety korzystania z trzmieli:
*zwiększona liczba owoców,
*zwiększona masa owoców,
*większa twardość,
*lepsze wybarwienie,
*bardziej równomierne dojrzewanie.
Trzmiel ziemny (Bombus terrestris) to obecnie jedyny gatunek trzmieli hodowanych na potrzeby ogrodnictwa, który jest dostępny w Polsce.
Nawet przy sprzyjającej samozapyleniu pogodzie wprowadzanie trzmieli poprawia wielkość i jakość plonu. Bardzo dobry efekt można uzyskać już przy wprowadzeniu 2 uli Tripol bądź 2 sztuk Natupol Booster na 1 ha uprawy.
Autor: Tomasz Domański
Spodobał się Tobie nasz artykuł? Kliknij w link, zamów bezpłatny egzemplarz
miesięcznika Warzywa i Owoce Miękkie i czytaj do woli https://bit.ly/2Q4H9YH
Produkujesz warzywa lub owoce, dodaj swoje ogłoszenie w naszym serwisie
https://www.ogloszenia.agro.pl/users/login.html?return=https://www.ogloszenia.agro.pl/ogloszenia/dodaj.html
Zapylanie roślin stało się dostrzeganym problemem po nagłośnieniu masowego wymierania pszczół. Zapomina się przy tym, że nie tylko rośliny sadownicze potrzebują zapylania, ale również warzywa pozytywnie reagują na zapylanie przez owady. Umożliwia to wykorzystanie maksimum potencjału rośliny, a jednym z najczęściej pomijanych elementów uprawy jest zapylenie roślin.
Jak większość innych gatunków uprawnych, pomidory potrzebują zapylenia do zawiązania owoców dobrej jakości. W uprawach pod osłonami stosowanie trzmieli jest zabiegiem standardowym. W uprawach polowych niestety zabieg ten nie jest tak popularny, a powinien...
Garść faktów
Pomidor ma kwiaty obupłciowe, samopylne. Nie produkują one nektaru. Teoretycznie do zapylenia wystarczy poruszenie kwiatem –nawet przez podmuch wiatru. Jednak warunki pogodowe mogą uniemożliwić efektywne samozapylenie. W czerwcu i lipcu bezwietrzne dni są bardzo częste. Kolejnymi przeszkodami w odpowiednim zapyleniu może być niska wilgotność powietrza – w takich warunkach pyłek jest mało żywotny. Co więcej, niska wilgotność sprawia, że pyłek nie przykleja się do słupka. Z drugiej strony wysoka wilgotność nie pozwala na uwolnienie pyłku, który jest „sklejony”, uniemożliwia to przemieszczanie się pyłku.
W czerwcu i lipcu problemem są również zbyt wysokie temperatury. Wówczas optymalne do zapylenia są godziny poranne i popołudniowe, kiedy wzrasta wilgotność powietrza powyżej 40–50% i temperatura spada poniżej 30oC. Aby żywotność pyłku była wystarczająca, w wyższej temperaturze optymalna wilgotność powinna wynosić około 70%.
Badania pokazują, że zapylenie obcym pyłkiem daje zdecydowanie lepsze rezultaty – owoce są lepiej wykształcone, mają większą masę oraz lepsze parametry jakościowe – zawartość cukrów (briks) i witaminy C. Co więcej, zapylenie przez owady skutkuje bardziej równomiernym dojrzewaniem owoców, co obniża koszty zbiorów.
Stwierdzone doświadczalnie
:Badania prowadzone przez dr Janinę Gajc-Wolską w SGGW pokazują znaczny przyrost plonu ogólnego oraz handlowego w doświadczeniach prowadzonych na pomidorach palikowych z udziałem zapylających trzmieli.
W kilkunastu doświadczeniach przeprowadzonych w różnych miejscach Polski zarówno na pomidorze palikowym, jak i przemysłowym, za każdym razem uzyskiwano wzrost plonu od 20 do 50%. Oczywiście w roku, w którym warunki sprzyjają zapyleniu, różnice te mogą nie być tak spektakularne, jednak zawsze są wymierne korzyści dla producenta.
Zapylenie na plantacji
Pomidory nie produkują nektaru, dlatego są niechętnie odwiedzane przez pszczoły miodne. Dzikie pszczoły w czerwcu i lipcu są już mniej aktywne niż w kwietniu i maju. Natomiast trzmiele hodowane do zapylania roślin są dostępne przez cały rok. W ulach mają umieszczony nektar, dlatego nie szukają bardziej atrakcyjnych pożytków i koncentrują się na zbieraniu pyłku najbliżej ula – w odległości od 50 do 100 m. Brak wykształconych systemów komunikacji między owadami sprawia, że bardzo rzadko wylatują dalej. Dlatego ule należy ustawiać równomiernie na całej plantacji.
Trzmiele są bardzo dobrymi zapylaczami, również ze względu na sposób działania – otóż, łapiąc żuwaczkami kwiat, owad wprawia w intensywne drgania swoje mięśnie lotne – tzw. buzz pollination. Odbywa się to bez poruszania skrzydłami. Ślady żuwaczek powinny się pojawić na kwiecie do 4 godzin po odwiedzinach owada. Mają postać dwóch ciemnych punktów, zwanych znaczkami.
Zabezpieczyć ule
Ważne jest dobre zabezpieczenie trzmieli przed przegrzaniem. Ule powinny być ustawione w miejscu zacienionym i przewiewnym. Narażenie na długotrwałe promieniowanie słoneczne i wysoką temperaturę prowadzi do przegrzania i śmierci kolonii. Jest to najczęstsza przyczyna niezadowalającej pracy trzmieli. Prócz zacienienia, warto trzmiele zabezpieczyć przed mrówkami, które podkradają nektar – można do tego użyć stojaków zabezpieczonych smarem bądź umieszczonych w kuwetach z wodą.
Od kilku lat z powodzeniem na plantacjach stosowane są ule potrójne – Tripol. Od pewnego czasu dostępne są ule o wzmocnionej sile zapylenia – Natupol Booster. Jest to kompromis pomiędzy jakością zapylenia a ceną. Natupol Booster jest tańszy od ula Tripol, jednak przez 3–5 tygodni cechuje się taką samą wydajnością, jak Tripol. Dopiero po tym czasie jego wydajność spada. Tripol zapewnia zapylanie przez 6–8 tygodni.
Trzmiele, a środki ochrony...
Uprawę pomidorów cechuje duża intensywność zabiegów ochrony oraz dokarmiania pozakorzeniowego. Trzmiele są kompatybilne z nawozami, większością fungicydów i wieloma insektycydami. Szczegółowych informacji na temat szkodliwych środków powinien udzielić dostawca trzmieli.
Kalkulacja
Koszt wprowadzenia trzmieli na 1 ha to około 800 zł.
*Przy cenie 0,35 zł/kg owoców jest to równowartość 2350 kg pomidorów.
*Przy cenie 0,55 zł – równowartość około 1500 kg pomidorów.
*Wzrost plonu może wynosić od 5000 kg do 15 000 kg.
Zalety korzystania z trzmieli:
*zwiększona liczba owoców,
*zwiększona masa owoców,
*większa twardość,
*lepsze wybarwienie,
*bardziej równomierne dojrzewanie.
Trzmiel ziemny (Bombus terrestris) to obecnie jedyny gatunek trzmieli hodowanych na potrzeby ogrodnictwa, który jest dostępny w Polsce.
Nawet przy sprzyjającej samozapyleniu pogodzie wprowadzanie trzmieli poprawia wielkość i jakość plonu. Bardzo dobry efekt można uzyskać już przy wprowadzeniu 2 uli Tripol bądź 2 sztuk Natupol Booster na 1 ha uprawy.
Autor: Tomasz Domański
Spodobał się Tobie nasz artykuł? Kliknij w link, zamów bezpłatny egzemplarz
miesięcznika Warzywa i Owoce Miękkie i czytaj do woli https://bit.ly/2Q4H9YH
Produkujesz warzywa lub owoce, dodaj swoje ogłoszenie w naszym serwisie
https://www.ogloszenia.agro.pl/users/login.html?return=https://www.ogloszenia.agro.pl/ogloszenia/dodaj.html
Mogą Cię zainteresować:
![40 protestów rolniczych w Wielkopolsce. Rolnicze oblężenie Poznania 20 marca [MAPA]](https://static.tygodnik-rolniczy.pl/images/2024/03/15/o_526892_1024.webp?2024-03-15-11-00-00)
